تاب آوری در بحران ها و جنگ ها یکی از مهمترین مهارتهای هر کارآفرین و صاحب کسب و کاری در مناطق بحرانی و جنگی است. در دنیای امروز، مناطقی هستند که در سایه جنگ و درگیری‌های طولانی‌مدت قرار دارند.
صاحبان کسب‌وکار در این مناطق، با معضلات بی‌شماری دست و پنجه نرم می‌کنند، اما همچنان با روحیه‌ای بی‌نظیر برای حفظ جریان زندگی تلاش می‌کنند.
رادیو داووس “Radio Davos“، پادکستی از مجمع جهانی اقتصاد، با تمرکز بر وضعیت یمن، نگاهی عمیق به نحوه ادامه فعالیت کسب‌وکارهای حیاتی مانند تأمین مواد غذایی در این شرایط می‌اندازد.
اگر شما نیز یک کارآفرین در چنین محیطی هستید و به دنبال راه‌حل‌هایی برای تاب‌آوری و رشد کسب‌وکار خود می‌گردید، این مطلب برای شماست.
شنیدن این برنامه از یوتیوب
برای شنیدن فایل صوتی این برنامه (همراه زیرنویس فارسی/انگلیسی) در یوتیوب از اینجا:
چالش جنگ: سازگاری یا توقف؟
در سال 2015، زمانی که جنگ در یمن آغاز شد، بسیاری از کسب‌وکارها با سه انتخاب روبرو بودند: کاهش سرعت، توقف کامل، یا سازگاری و ادامه فعالیت عادی.
گروه HSA، یکی از بزرگترین کسب‌وکارهای خانوادگی در خاورمیانه که 85 سال سابقه فعالیت در یمن دارد، تصمیم گرفت مسیر سوم را انتخاب کند. این تصمیم نه تنها برای بقای خودشان، بلکه به عنوان تنها تضمین برای تأمین غذای مردم بود.
درس کلیدی: در بحران‌ها، انتخاب‌های دشواری پیش روی شماست. اما با رویکردی هدفمند و متعهدانه، می‌توان مسیر سازگاری را انتخاب کرد و نه تنها بقا، بلکه نقشی حیاتی در جامعه ایفا نمود.
نقش حیاتی بخش خصوصی در مناطق جنگ‌زده
در کشورهایی مانند یمن که تقریباً 85 درصد مواد غذایی خود را وارد می‌کنند، بخش خصوصی نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایفا می‌کند.
این کسب‌وکارها، از تجار بزرگ گرفته تا مغازه‌داران کوچک، در واقعیت برای نجات جان انسان‌ها تلاش مضاعف می‌کنند. آنها مسئولیت بخش قابل توجهی از اقتصاد را بر عهده دارند و منبع اصلی درآمد بسیاری از مردم یمن هستند.
چالش‌های فعالیت در کشورهای شکننده
فعالیت در مناطق جنگ‌زده با چالش‌های منحصربه‌فردی همراه است:
- بی‌ثباتی سیاسی و امنیتی: فقدان ثبات و امنیت سیاسی یک مانع بزرگ است.
- زیرساخت‌های ضعیف: جاده‌های آسیب‌دیده، عدم دسترسی پایدار به برق و آب، توزیع کالاها را دشوار می‌کند.
- کمبود نیروی انسانی ماهر: آسیب دیدن مدارس و زیرساخت‌های آموزشی منجر به کمبود مهارت در بازار کار می‌شود.
- بحران ارزی و افزایش هزینه‌ها: افت شدید ارزش پول ملی (مثل کاهش چهارپنجم ارزش ریال یمن در برابر دلار) و افزایش قیمت جهانی غذا، اداره کسب‌وکار را بسیار پرهزینه می‌کند.
- زنجیره تأمین غیرقابل پیش‌بینی: برنامه‌ریزی برای تولید و لجستیک تقریباً غیرممکن است. مسیرهای ورود به کشور، باز بودن مرزها و زمان تحویل کالاها کاملاً نامشخص هستند. گاهی اوقات برای ماه‌ها ارتباط قطع می‌شود و حتی تهیه یک قطعه یدکی کوچک نیاز به برنامه‌ریزی پیچیده و حمل دستی دارد.
- خطر برای کارکنان: کارمندان برای حمل کالاها در مسیرهای طولانی و خطرناک، روزها و حتی هفته‌ها در سفرند.
استراتژی‌هایی برای تاب‌آوری و سازگاری کسب‌وکارها
با وجود چالش‌ها، شرکت‌ها در یمن استراتژی‌های موفقی برای ادامه فعالیت به کار گرفته‌اند:
رویکرد جامعه‌محور:
- عملکرد مانند یک سازمان بشردوستانه: با بی‌طرفی کامل، تمرکز بر رساندن غذا به “آخرین مایل” و حمایت از توسعه اقتصادی.
- ارتباط عمیق با جوامع: حفظ شبکه‌های قوی و حضور مستمر در بازار. HSA دارای دسترسی به حدود 70,000 فروشگاه در سراسر یمن است.
- بازسازی زیرساخت‌ها: در مواقعی که روستاها به دلیل جنگ یا خرابی جاده‌ها از اقتصاد محلی جدا می‌شوند، بخش خصوصی با جوامع محلی برای بازسازی و ترمیم جاده‌ها همکاری می‌کند. HSA بیش از 140 جاده را بازسازی کرده است. این نشان‌دهنده یک رویکرد هدف‌محور فراتر از سودآوری صرف است.
- همکاری با شرکای محلی: مشارکت با تجار و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط محلی که در روستاها و شهرها حضور دارند.
نوآوری مبتنی بر نیاز مشتری:
- تحقیقات بازار مصرف‌کننده: مطالعه مستمر برای درک چالش‌ها و نیازهای واقعی مردم.
- تغییر و تطبیق محصولات: با توجه به نگرانی مردم در مورد قیمت‌ها و کیفیت. به عنوان مثال، ارائه بسته‌بندی‌های کوچک‌تر و ارزان‌تر مواد غذایی (بجای محصولات فله) که سالم‌تر نیز باشند، به جای محصولات بی‌کیفیت و ارزان‌تر که مردم برای بقا به آنها روی آورده بودند.
- کمپین‌های آگاهی‌بخشی: آموزش مردم در مورد مزایای محصولات جدید و سالم‌تر.
حمایت و توسعه کارکنان:
- قدردانی از قهرمانان: کارکنان در خط مقدم، با انگیزه‌های بشردوستانه فعالیت می‌کنند.
- تضمین رفاه: ارائه حقوق بدون وقفه، بیمه درمانی و مزایا برای 20,000 کارمند در یمن.
- توسعه حرفه‌ای: راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی (مانند برنامه حرفه‌ای جوانان SAP) و مراکز فناوری (با همکاری سیسکو) برای توسعه مهارتهای کارکنان و بازار کار عمومی.
- برنامه‌های رفاهی: ایجاد فضایی برای بیان نگرانی‌ها و حفظ تعادل بین کار و زندگی.
چشم‌انداز بلندمدت و شراکت:
- اولویت‌بندی سود بلندمدت: بجای تمرکز بر سودهای کوتاه‌مدت، تعهد به جوامع در “روزهای خوب و بد”.
- همکاری‌های بین‌المللی: مشارکت با سازمان‌های بین‌المللی مانند Tetra Pak که به عنوان یک شریک مهم در تامین بسته‌بندی و ماشین‌آلات عمل می‌کند. Tetra Pak هدف خود را “ایمن و در دسترس ساختن غذا در همه جا” عنوان می‌کند و شرکای بلندمدتی در یمن دارد.
توسعه پایدار در بحبوحه درگیری
حتی در شرایط جنگی طولانی‌مدت، توجه به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs) امکان‌پذیر و حیاتی است.
- پایان دادن به گرسنگی و فقر: حمایت از امنیت غذایی و اطمینان از دسترسی بی‌وقفه به کالاها.
- ایجاد شغل: ایجاد فرصت‌های شغلی و ارتقاء مهارت‌ها در کشور.
- مدیریت منابع طبیعی: یمن با کمبود آب مواجه است. برخی تأسیسات به سیستم‌های مدیریت پساب مجهز شده‌اند.
- انرژی‌های تجدیدپذیر: استفاده از انرژی خورشیدی. برخی از کارخانه‌ها 70 درصد با انرژی خورشیدی کار می‌کنند. حتی مردم عادی نیز به دلیل قطع برق دولتی، به طور گسترده به پنل‌های خورشیدی روی آورده‌اند.
فراخوان از “کمک” به “تجارت”: مسیر به سوی شکوفایی
بخش خصوصی یمن داستانی الهام‌بخش از شجاعت، تاب‌آوری و پتانسیل یک ملت است. آنها خواستار تغییر رویکرد جامعه بین‌المللی از کمک‌های بشردوستانه صرف به سمت تجارت و حمایت از خودکفایی هستند. هدف این است که کشور به مسیر بهبود و بازسازی بازگردد و برای همیشه متکی به کمک‌های خارجی نباشد. تمرکز باید بر مسائل اساسی زندگی روزمره مردم باشد.
طبیعت انسان و تاب‌آوری
نه سال سخت و دشوار در یمن، درس‌های مهمی را به همراه داشته است:
- کسب‌وکارها به تنهایی موفق نمی‌شوند. موفقیت کسب‌وکارها در گرو موفقیت جوامع محلی است.
- ارزش‌های واقعی در لحظات بحران سنجیده می‌شوند.
- تاب‌آوری مردم یمن و بخش خصوصی این کشور در طول درگیری‌ها، مثال‌زدنی است.
نتیجه‌گیری
ادامه فعالیت کسب‌وکارها در مناطق جنگ‌زده نه تنها چالش‌برانگیز، بلکه نمادی از امید و تاب‌آوری است.
با رویکردی جامعه‌محور، نوآوری مشتری‌محور، حمایت از کارکنان، چشم‌انداز بلندمدت و همکاری‌های استراتژیک، می‌توان نه تنها به بقا ادامه داد، بلکه نقشی حیاتی در حفظ زندگی و آغاز مسیر بازسازی ایفا کرد.
از صاحبان کسب‌وکار در مناطق جنگ‌زده انتظار می‌رود که فراتر از سودآوری، به مسئولیت اجتماعی خود در قبال جامعه پایبند باشند و با این روحیه، به سوی آینده‌ای روشن‌تر گام بردارند.
زندگی و مدیریت کسب و کار در جنگ و بحران ها
اگر به بحث علاقمند هستید و همچنین به عنوان صاحب کسب و کار دغدغه مدیریت بیزینس و زندگی خودتان را در شرایط بحرانی و جنگی دارید، پیشنهاد میکنم ادامه مطالب مرتبط را هم مرور کنید.
من سجاد سلیمانی هستم، استراتژیست و مدرس و مشاور کسب و کار، یکسری مقاله / کتاب / فیلم و مستند مرتبط با شرایط بحرانی و جنگ آماده کرده ام که اگر روی دکمه کلیک کنید به همه آنها دسترسی خواهید داشت:
آخرین نوشته های مرتبط:
- زندگینامه احمد قوام السلطنه (مدل ذهنی وتفکر استراتژیک برای مدیران)
- معرفی کتاب سود صلح: مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در مناطق جنگی (راهنمایی برای صاحبان کسب‌وکار در مناطق جنگ‌زده و ناپایدار)
- معرفی کتاب: مدیریت و جنگ (چگونه سازمانها درگیری را هدایت می‌کنند و صلح میسازند)
- تبدیل جنگ به کسب و کار – داستانی از مقاومت و نوآوری در دل جنگ از کارآفرینان اوکراینی
- مقاله مکنزی: تاثیرات جنگ بر کسب و کارها و چگونگی تاب آوری و رشد کسب و کار در شرایط بحرانی
