سره گرایی در زبان پارسی و وبلاگ‌نویسی

چند روز قبل یک نشستی برگزار شد با عنوان «اندر سود و زیان سره‌گرایی در زبان پارسی» با حضور سخنرانانی برجسته به ترتیب: دکتر رضا عطاران، دکتر میرجلال‌الدین کزازی و دکتر شروین وکیلی بوسیله‌ی حلقه‌ی اندیشه‌ی انجمن زروان در خانه‌ی وارطان (+)، که هر یک از نگاه و زاویه‌ای خاص به این امر پرداخته و‌ آن را بررسی کرده‌اند. اینجا می‌خواهم یک اشاره کوتاه به وبلاگ‌نویسی و سره‌نویسی داشته باشم و پرسش‌هایی را بیان کنم.

یک نکته:

یادآوری و گوشزد می‌کنم که من سواد کافی سره‌نویسی را ندارم. همچنین یکی از چالش‌های بسیار اساسی من، سخن گفتن و نوشتن به زبان مخاطبِ امروزی و ایرانی امروز است. به همین دلیل این سخنرانی‌ها را به شکل مستقیم از کانال تلگرامی دکتر شروین وکیلی اینجا می‌آورم تا دری برای اندیشیدن به آن و گفتگو پیرامون آن در بینِ وبلاگ‌نویس‌ها و وبلاگ‌داران در گستره‌ی زبان پارسی در وب و فضای دیجیتال ایجاد شود.

یکی از پروژه‌های دانشگاهی من در کارشناسی، تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر زبان پارسی بود. آن روزها، توجه و نگرانی که امروز توسط اندیشمندان و خیرخواهان زبان پارسی درباره‌ی فضای نوین دیجیتال و تاثیر آن بر زبان پارسی ایجاد شده است، وجود نداشت. بسیاری از نگرانی‌های پیرامونِ فینگلیش‌نویسی بود (سلام را Salam نوشتن). آن روزها گذشت و با ورود صفحه کلید پارسی در گوشی‌های هوشمند و گسترش شبکه‌های اجتماعی بین مردم این دغدغه کاهش یافت. اما نگرانی‌های دیگری همچنان پابرجاست.

شما در ادامه می‌توانید هر سه این سخنرانی‌ها را شنیده یا مستقیم دانلود کنید، در ادامه من چند خطی دیدگاه خود را می‌نویسم:

سخنرانی دکتر عطاریان

سخنان آقای عطاریان به دلیل سالها تجربه‌ی کاری در زمینه سره‌گرایی بسیار درس‌آموز است. (که به شکلی ویژه در کلمات پزشکی کار کرده‌اند) در نگاه من این سخنان کمیاب را کمتر جایی شنیده‌اید. پیشنهاد می‌کنم آن را بشنوید یا بارگذاری کنید تا در آینده بشنوید:

دانلود مستقیم سخنرانی دکتر رضا عطاریان درباره‌ی سره‌گرایی

آقای کزازی با گویشی شیرین و دلنشین و با واژه‌هایی ناب به سره‌گرایی و توانایی سخن گفتن و یا نوشتن به زبان پارسی را بررسی کرده و نمونه‌های تاریخی واژه‌ها و زبان‌های دیگر را هم بیان و معرفی می‌کنند. بخش مهمی از سخنان ایشان پیرامون پویایی و توانایی زبان پارسی برای واژه‌سازی است. با هم بشنویم:

دانلود مستقیم سخنرانی دکتر میرجلال الدین کزازی

سخنرانی دکتر شروین وکیلی

بخش سوم سخنرانی توسط دکتر شروین وکیلی در حمایت از سره‌گرایی بود و البته نگاهی به تاریخ سره‌گرایی در باستان و ایران معاصر و همچنین پذیرفتن کلمات شعر پارسی در شعر پارسی‌گویان بزرگ مانند فردوسی، حافظ و سعدی و… داشتند. 

دانلود مستقیم سخنرانی دکتر شروین وکیلی

پرسش و پاسخ‌ها پیرامون سره‌گرایی

بخش پایانی پرسش‌های جمع حاضر و پاسخ سخنرانان است که می‌توانید در ادامه آن را بشنوید:

دانلود مستقیم «پرسش و پاسخ پیرامون سره گرایی»

وبلاگ‌نویسی و سره‌نویسی:

من سال‌هاست که در وب‌فارسی می‌نویسم. گاهی در میزبانان وبلاگ، گاهی در شبکه‌های اجتماعی و این روزها به شکلی پیوسته در همینجا. به سخنان ارزشمند سخنرانان بالا می‌اندیشم، به تحولات نو در دنیای آنلاین و برخط (که از دنیای سنتی به ما نزدیک‌تر است)، به چالش‌های هویت و چشم‌انداز آن در گستره‌ی جهان و امکانات اندکی که به نوبه‌ی خودمان برای ساختن و تاثیرگذاری در اختیار داریم. 

همین چند خطی که من نوشته‌ام، درصد زیادی به پارسی و سره‌نویسی نیست. واژگانی را نمی‌دانم و اگر هم بدانم، گمان نمی‌برم خواننده محترم بتواند به آسانی بخواند و همفکری کند. به همین جهت، پر از پرسش‌های گوناگونم.

این روزها «تولید محتوای دیجیتال» یکی از اساسی‌ترین (و شاید پایه‌ای‌ترین) کاریست که دارندگان درگاه‌های اینترنتی و فعالان و کنشگران شبکه‌های مجازی در حال انجام آن هستند. هرکسی می‌کوشد محتوای بیشتری تولید و به مخاطبِ خویش (و یا مخاطب کسب و کار خویش) تقدیم کند. جنگی بزرگ و بی‌صداست.

با همین مقدمه کوتاه، می‌خواهم به خودم و نویسندگان برخط (آنلاین)  به ویژه وبلاگ‌نویسان پیشنهاد کنم، تا به سره‌نویسی و انتخاب درست و دقیق واژه‌ها در نوشته‌ها (تاجایی که امکان دارد)، تلاش کنیم. نگهداری و پاسداری از زبان پارسی، بر دوش همه‌ی ماست. همه‌ی کسانی که با این زبان دلنشین می‌گویند، می‌شنوند و می‌نویسند.

هرچند خودِ من، راه‌درازی برای سره‌نویسی دارم، اما به گمان من این یک تلاشِ گروهی است که به یک گفتمان تبدیل می‌شود و دستاورد پایانی آن، گسترشِ واژگان دقیق و درست پارسی است. نگرانی من این است که اگر هریک از افراد گمان کنند که کار به تنهایی آنها پوچ است، ما به دستاوردی دلچسب و دلنشین دست نخواهیم یافت. 

وبلاگ‌نویسان و تولیدکنندگان محتوا، می‌توانند در یک توافق گروهی، این تلاش را آغاز کنند. چشم‌ها و گوش‌ها به‌زودی با این واژگان و این شیوه‌ی نوشتن آشنا خواهد شد و در نتیجه ما با شتاب و کیفیت بالاتری می‌توانیم پارسی‌نویسی را میان همه‌ی مردم جابیاندازیم.

نوشتن، نویسندگی، وبلاگنویسی – چرا و چگونه؟

یک گوشزد مهم:

این کار دشمنی با زبان‌های قومی نیست. کنار گذاشتن زبان‌های محلّی ایران (همانند ترکی-عربی-کردی-گیلکی و…) نیست. آنها هم باید در جای خود و به اندازه‌ی خویش، رشد کنند و در نوشته‌ها و ترانه‌ها و… نگهداری و پاسداری شوند. ما درباره‌ی زبان رسمی کشور چنین پیشنهادی را پیگیری می‌کنیم.

برای شنیدن دیگر فایل‌های شنیداری (صوتی) به  رادیو مدیریت زمان  مراجعه کنید.

پیوند کوتاه و ویژه‌ی این نوشته:

http://zaman.link/sareh

برای آدرس‌دهی در شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ‌ها